Postpericardiotomy syndrome after cardiac surgery.

Joonas Lehto, Tuomas Kiviniemi
Author Information
  1. Joonas Lehto: Heart Center, Turku University Hospital, University of Turku, Turku, Finland.
  2. Tuomas Kiviniemi: Heart Center, Turku University Hospital, University of Turku, Turku, Finland. ORCID

Abstract

Postpericardiotomy syndrome (PPS) is a well-known complication after cardiac surgery. The syndrome results in prolonged hospital stay, readmissions, and invasive interventions. Previous studies have reported inconsistent results concerning the incidence and risk factors for PPS due to the differences in the applied diagnostic criteria, study designs, patient populations, and procedure types. In recent prospective studies the reported incidences have been between 21 and 29% in adult cardiac surgery patients. However, it has been stated that most of the included diagnoses in the aforementioned studies would be clinically irrelevant. This challenges the specificity and usability of the currently recommended diagnostic criteria for PPS. Moreover, recent evidence suggests that PPS requiring invasive intervention such as the evacuation of pleural and/or pericardial effusion is associated with increased mortality. In the present review, we summarise the existing literature concerning the incidence, clinical features, diagnostic criteria, risk factors, management, and prognosis of PPS. We also propose novel approaches regarding to the definition and diagnosis of PPS. Key messages: Current diagnostic criteria of PPS should be reconsidered, and the analyses should be divided into subgroups according to the severity of the syndrome to achieve more clinically applicable and meaningful results in the future studies. In contrast with the previous presumption, severe PPS - defined as PPS requiring invasive interventions - was recently found to be associated with higher all-cause mortality during the first two years after cardiac surgery. The association with an increased mortality supports the use of relatively aggressive prophylactic methods to prevent PPS. The risk factors clearly increasing the occurrence of PPS are younger age, pleural incision, and valve and ascending aortic procedures when compared to CABG.

Keywords

References

  1. N Engl J Med. 1965 Mar 25;272:597-602 [PMID: 14255333]
  2. Scand J Thorac Cardiovasc Surg. 1979;13(3):305-8 [PMID: 542834]
  3. Arq Bras Cardiol. 2003 Sep;81(3):279-90 [PMID: 14569372]
  4. Jpn Circ J. 2001 Apr;65(4):343-4 [PMID: 11316136]
  5. Am J Cardiol. 1982 Oct;50(4):742-8 [PMID: 6981995]
  6. Int J Cardiol. 2014 Jun 1;174(1):163-4 [PMID: 24731976]
  7. J Am Board Fam Pract. 2003 Jan-Feb;16(1):73-4 [PMID: 12583654]
  8. Heart Lung Circ. 2009 Dec;18(6):379-83 [PMID: 19647485]
  9. PLoS One. 2014 Oct 21;9(10):e108822 [PMID: 25333927]
  10. Am J Cardiol. 2013 Nov 1;112(9):1493-8 [PMID: 23972350]
  11. Ann Thorac Surg. 1995 May;59(5):1272-3 [PMID: 7733749]
  12. Am J Emerg Med. 2017 Dec;35(12):1985.e1-1985.e2 [PMID: 28888531]
  13. Cardiol Young. 2001 Jan;11(1):67-74 [PMID: 11233400]
  14. Eur Heart J. 1994 Nov;15(11):1494-9 [PMID: 7835364]
  15. N Engl J Med. 1970 Aug 6;283(6):277-80 [PMID: 5448331]
  16. J Cardiothorac Vasc Anesth. 2008 Dec;22(6):814-22 [PMID: 18948034]
  17. Pediatr Cardiol. 1986;7(1):58-9 [PMID: 3774584]
  18. Am J Cardiol. 2005 Sep 1;96(5):736-9 [PMID: 16125506]
  19. Circulation. 1952 Sep;6(3):321-33 [PMID: 14954527]
  20. Ann Rheum Dis. 2014 Dec;73(12):2215-7 [PMID: 25165036]
  21. Circulation. 1992 Mar;85(3):963-71 [PMID: 1537133]
  22. Am Heart J. 1992 May;123(5):1388-90 [PMID: 1575161]
  23. Am J Cardiol. 1961 Jan;7:83-96 [PMID: 13774734]
  24. Ann Med. 2016;48(1-2):28-33 [PMID: 26671291]
  25. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2016;20(3):514-9 [PMID: 26914128]
  26. Autoimmun Rev. 2015 Aug;14(8):670-9 [PMID: 25842074]
  27. Am Heart J. 1959 May;57(5):643-53 [PMID: 13649530]
  28. J Interv Card Electrophysiol. 2007 Apr;18(3):269-71 [PMID: 17450331]
  29. Expert Rev Cardiovasc Ther. 2018 Jun;16(6):405-412 [PMID: 29745734]
  30. Am Heart J. 1962 Oct;64:543-6 [PMID: 13902963]
  31. Trends Cardiovasc Med. 2015 Feb;25(2):129-36 [PMID: 25454379]
  32. Circulation. 1978 May;57(5):968-75 [PMID: 346257]
  33. J Am Med Assoc. 1954 May 15;155(3):231-4 [PMID: 13151908]
  34. Postgrad Med. 2017 Mar;129(2):178-186 [PMID: 28135875]
  35. Chin Med J (Engl). 2007 Nov 5;120(21):1940-2 [PMID: 18067773]
  36. J Bronchology Interv Pulmonol. 2016 Apr;23(2):160-2 [PMID: 26905442]
  37. Eur J Clin Invest. 2017 Jun;47(6):456-467 [PMID: 28425090]
  38. Curr Opin Pulm Med. 2002 Jul;8(4):308-11 [PMID: 12055394]
  39. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2015 Feb;16(2):144-7 [PMID: 25545658]
  40. Scand J Thorac Cardiovasc Surg. 1985;19(1):21-7 [PMID: 3874421]
  41. Ann Thorac Surg. 1982 Jul;34(1):40-5 [PMID: 7092398]
  42. Pacing Clin Electrophysiol. 1994 Jan;17(1):21-5 [PMID: 7802757]
  43. Am J Cardiol. 1990 May 15;65(18):1238-41 [PMID: 2337034]
  44. Pediatr Cardiol. 1994 May-Jun;15(3):116-20 [PMID: 8047492]
  45. Am J Med. 1956 Jul;21(1):57-74 [PMID: 13339813]
  46. Am J Cardiol. 1965 Oct;16(4):593-7 [PMID: 5834480]
  47. Clin Pediatr (Phila). 1992 May;31(5):311-2 [PMID: 1582100]
  48. J Thorac Cardiovasc Surg. 2017 Apr;153(4):865-875.e12 [PMID: 28087110]
  49. Br Heart J. 1956 Apr;18(2):153-65 [PMID: 13315845]
  50. Eur Heart J. 2015 Nov 7;36(42):2873-4 [PMID: 26547486]
  51. Arch Intern Med. 2005 Sep 26;165(17):1987-91 [PMID: 16186468]
  52. Eur Heart J. 2005 Apr;26(7):723-7 [PMID: 15755753]
  53. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2016 Apr;17(4):263-9 [PMID: 26090917]
  54. Clin Chest Med. 2006 Jun;27(2):267-83 [PMID: 16716818]
  55. Proc Biol Sci. 2015 Dec 22;282(1821):20143085 [PMID: 26702035]
  56. Circulation. 1958 Apr;17(4, Part 1):549-56 [PMID: 13523766]
  57. Int J Cardiol. 2013 Oct 9;168(4):3224-9 [PMID: 23642822]
  58. Surg Laparosc Endosc Percutan Tech. 2003 Oct;13(5):339-44 [PMID: 14571172]
  59. Eur Heart J. 2002 Oct;23(19):1503-8 [PMID: 12242070]
  60. Acta Anaesthesiol Scand. 2009 May;53(5):573-80 [PMID: 19173686]
  61. Eur Heart J. 1992 May;13(5):716-7 [PMID: 1618216]
  62. Ann Thorac Surg. 1970 Feb;9(2):158-79 [PMID: 4903775]
  63. Innovations (Phila). 2015 Sep-Oct;10(5):296-303 [PMID: 26575376]
  64. JAMA. 2016 Nov 8;316(18):1906-1912 [PMID: 27825009]
  65. Int J Cardiol. 2013 Sep 30;168(2):648-52 [PMID: 23040075]
  66. Heart. 2015 Nov;101(21):1711-6 [PMID: 26076938]
  67. Int J Cardiol. 2005 Mar 30;99(3):465-6 [PMID: 15771930]
  68. Interact Cardiovasc Thorac Surg. 2010 Dec;11(6):869-71 [PMID: 20847071]
  69. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2014 Dec;15(12):847-54 [PMID: 23846676]
  70. Acta Rheumatol Scand. 1958;4(2):70-8 [PMID: 13545020]
  71. Pediatr Cardiol. 2018 Dec;39(8):1535-1539 [PMID: 29948034]
  72. AJR Am J Roentgenol. 1982 Mar;138(3):503-8 [PMID: 6978001]
  73. Scott Med J. 1961 Mar;6:108-11 [PMID: 13686001]
  74. Bratisl Lek Listy. 2012;113(8):481-5 [PMID: 22897372]
  75. Vasc Health Risk Manag. 2015 Jun 30;11:373-8 [PMID: 26170687]
  76. Ann Surg. 2007 Jul;246(1):129-34 [PMID: 17592301]
  77. Gen Thorac Cardiovasc Surg. 2012 Jul;60(7):462-4 [PMID: 22566253]
  78. Am J Cardiol. 1985 Oct 1;56(10):631-3 [PMID: 4050699]
  79. N Engl J Med. 2013 Oct 17;369(16):1522-8 [PMID: 23992557]
  80. Eur Heart J. 1991 Aug;12 Suppl D:88-94 [PMID: 1915462]
  81. Cathet Cardiovasc Diagn. 1998 May;44(1):103 [PMID: 9600539]
  82. World J Pediatr Congenit Heart Surg. 2010 Jul;1(2):264 [PMID: 23804833]
  83. Am Heart J. 1988 Nov;116(5 Pt 1):1323-9 [PMID: 3189147]
  84. Am J Cardiol. 1962 May;9:810-2 [PMID: 13917147]
  85. Am J Cardiol. 1963 Oct;12:436-8 [PMID: 14067419]
  86. J Thorac Cardiovasc Surg. 2020 Dec;160(6):1446-1456 [PMID: 32107032]
  87. Heart Fail Rev. 2013 May;18(3):337-44 [PMID: 22638889]
  88. Circulation. 2011 Sep 13;124(11):1270-5 [PMID: 21844077]
  89. J Pediatr Surg. 2002 Mar;37(3):437-45 [PMID: 11877663]
  90. Curr Probl Diagn Radiol. 2013 Jul-Aug;42(4):141-8 [PMID: 23795993]
  91. N Engl J Med. 1960 Nov 3;263:874-81 [PMID: 13707022]
  92. Q Bull Northwest Univ Med Sch. 1960;34:202-5 [PMID: 13851255]
  93. Intern Emerg Med. 2016 Sep;11(6):867-76 [PMID: 27378573]
  94. Circulation. 1980 Dec;62(6):1151-8 [PMID: 7438350]
  95. Pacing Clin Electrophysiol. 1983 Jan;6(1 Pt 1):33-4 [PMID: 6188121]
  96. Cureus. 2018 Jul 8;10(7):e2946 [PMID: 30397560]
  97. Respir Med Case Rep. 2015 Jun 04;15:89-91 [PMID: 26236613]
  98. J Interv Card Electrophysiol. 2003 Aug;9(1):55-7 [PMID: 12975573]
  99. J Thorac Cardiovasc Surg. 2016 Mar;151(3):832-838.e2 [PMID: 26611748]
  100. Eur Heart J. 2010 Nov;31(22):2749-54 [PMID: 20805112]
  101. J Am Med Assoc. 1958 Feb 15;166(7):737-40 [PMID: 13502055]
  102. Int J Cardiol. 2008 Aug 1;128(1):e19-21 [PMID: 17706808]
  103. Am Heart J. 2014 Jul;168(1):126-31.e1 [PMID: 24952869]
  104. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2014 Dec;15(12):840-6 [PMID: 25000255]
  105. Am Heart J. 1988 Jul;116(1 Pt 1):97-102 [PMID: 3260740]
  106. Circulation. 1981 Jun;63(6):1323-8 [PMID: 7226478]
  107. Hosp Pract. 1976 Sep;11(9):81-6 [PMID: 138659]
  108. Curr Opin Pulm Med. 2012 Jul;18(4):366-74 [PMID: 22487945]
  109. Br Heart J. 1985 Oct;54(4):445-7 [PMID: 4052284]
  110. AMA Arch Surg. 1954 Sep;69(3):273-8 [PMID: 13188503]
  111. J Thorac Cardiovasc Surg. 1990 Aug;100(2):292-6 [PMID: 2200931]
  112. J Pediatr. 1975 Dec;87(6 Pt 2):1103-8 [PMID: 1102646]
  113. Pediatr Cardiol. 2009 Nov;30(8):1061-7 [PMID: 19636482]
  114. Am J Med. 2016 May;129(5):e13-4 [PMID: 26767611]
  115. Pacing Clin Electrophysiol. 1987 Jul;10(4 Pt 1):934-6 [PMID: 2441377]
  116. Biol Sex Differ. 2011 Jan 04;2(1):1 [PMID: 21208397]
  117. BMJ Case Rep. 2019 Feb 28;12(2): [PMID: 30824470]
  118. Circ J. 2006 Mar;70(3):358-61 [PMID: 16501305]
  119. Pediatr Cardiol. 2015 Mar;36(3):498-502 [PMID: 25293428]
  120. Postgrad Med J. 1999 Jun;75(884):357-8 [PMID: 10435173]
  121. Am Heart J. 1962 Jun;63:757-9 [PMID: 13887801]
  122. Eur Heart J. 1994 Jul;15(7):1005-7 [PMID: 7925502]
  123. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2009 Oct;10(10):806-9 [PMID: 19606058]
  124. Am Heart J. 1960 Feb;59:175-83 [PMID: 14444525]
  125. J Pediatr Surg. 2004 Nov;39(11):e1-3 [PMID: 15547818]
  126. Cell Immunol. 2015 Apr;294(2):102-10 [PMID: 25700766]
  127. Ann Thorac Surg. 2004 Nov;78(5):1684-7 [PMID: 15511456]
  128. Am J Cardiol. 1966 Jan;17(1):86-90 [PMID: 5900343]
  129. Clin Exp Immunol. 1979 Nov;38(2):189-97 [PMID: 527258]
  130. Thorax. 2010 Aug;65 Suppl 2:ii61-76 [PMID: 20696688]
  131. Yonsei Med J. 2010 Mar;51(2):284-6 [PMID: 20191025]
  132. AMA Arch Surg. 1955 Oct;71(4):512-7 [PMID: 13258050]
  133. Eur J Pediatr Surg. 2003 Jun;13(3):206-8 [PMID: 12939707]
  134. Chest. 1987 Jul;92(1):115-7 [PMID: 3595222]
  135. Scand Cardiovasc J. 2019 Apr;53(2):104-109 [PMID: 30835565]
  136. Clin Res Cardiol. 2014 Oct;103(10):781-9 [PMID: 24777392]
  137. Curr Probl Cardiol. 1978 May;3(2):1-40 [PMID: 122753]
  138. Thorac Cardiovasc Surg. 1981 Aug;29(4):233-6 [PMID: 6179191]
  139. Pacing Clin Electrophysiol. 2001 Sep;24(9 Pt 1):1433-4 [PMID: 11584473]
  140. Chest. 1997 May;111(5):1213-21 [PMID: 9149572]
  141. Heart Vessels. 2003 Mar;18(1):57-9 [PMID: 12644886]
  142. J Cardiothorac Surg. 2012 Jul 23;7:72 [PMID: 22824227]
  143. Am Heart J. 2015 Dec;170(6):1195-201 [PMID: 26678641]
  144. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2013 May;14(5):351-3 [PMID: 22526225]
  145. J Am Coll Cardiol. 1995 Nov 1;26(5):1276-9 [PMID: 7594043]
  146. J Am Coll Cardiol. 2001 May;37(6):1700-6 [PMID: 11345387]
  147. Ann Thorac Surg. 1981 May;31(5):450-3 [PMID: 6971629]
  148. J Thorac Cardiovasc Surg. 2017 Apr;153(4):878-885.e1 [PMID: 27919456]
  149. Acta Clin Croat. 2019 Mar;58(1):57-62 [PMID: 31363326]
  150. Cardiol Young. 2003 Apr;13(2):206-8 [PMID: 12887082]
  151. Z Kardiol. 2004 Jul;93(7):560-5 [PMID: 15243769]
  152. Herz. 2002 Dec;27(8):791-4 [PMID: 12574898]
  153. Circulation. 1953 Oct;8(4):481-97 [PMID: 13094786]
  154. Am Heart J. 1989 Sep;118(3):563-8 [PMID: 2788982]
  155. Clin Cardiol. 1996 Mar;19(3):255-6 [PMID: 8674267]
  156. Ann Am Thorac Soc. 2016 Feb;13(2):298-300 [PMID: 26848607]
  157. Am J Med. 1954 Dec;17(6):826-38 [PMID: 13207164]
  158. Injury. 1987 Nov;18(6):412-4 [PMID: 3508898]
  159. Heart. 2012 Jul;98(14):1078-82 [PMID: 22442198]
  160. Circulation. 2005 Sep 27;112(13):2012-6 [PMID: 16186437]
  161. J Am Heart Assoc. 2018 Nov 20;7(22):e010269 [PMID: 30571490]
  162. Pediatrics. 2014 Nov;134(5):e1441-6 [PMID: 25287461]
  163. Am J Cardiol. 1963 Jan;11:115-8 [PMID: 13992805]
  164. Herz. 2016 Nov;41(7):630-638 [PMID: 26979508]
  165. Br Heart J. 1986 Nov;56(5):440-4 [PMID: 3491616]
  166. Ann Thorac Surg. 1976 Dec;22(6):528-31 [PMID: 1087144]
  167. Curr Probl Cardiol. 2018 Mar;43(3):68-110 [PMID: 29471918]
  168. Am J Cardiol. 1961 Jan;7:73-82 [PMID: 13696884]
  169. J Thorac Cardiovasc Surg. 2015 May;149(5):1324-9 [PMID: 25702324]
  170. Eur Heart J Cardiovasc Pharmacother. 2015 Apr;1(2):117-25 [PMID: 27533981]
  171. Int J Cardiol. 1983 Nov-Dec;4(4):443-54 [PMID: 6642779]
  172. Int J Cardiol. 2012 Nov 1;161(1):59-62 [PMID: 22770895]
  173. Am Heart J. 1971 Aug;82(2):283 [PMID: 5557212]
  174. Cardiovasc Interv Ther. 2015 Jul;30(3):287-92 [PMID: 25097065]
  175. Cardiovasc Ther. 2017 Feb;35(1):10-18 [PMID: 27580061]
  176. Am J Cardiol. 2014 Nov 1;114(9):1426-1430 [PMID: 25306427]
  177. Circulation. 1957 Feb;15(2):203-9 [PMID: 13396942]
  178. Am J Cardiol. 2015 Feb 15;115(4):554-5 [PMID: 25527281]
  179. Br Med J. 1954 May 15;1(4871):1113-24 [PMID: 13149911]
  180. Int J Inflam. 2015;2015:734857 [PMID: 26064774]
  181. Adv Exp Med Biol. 1983;161:471-8 [PMID: 6869080]
  182. Am Heart J. 1965 Apr;69:544-50 [PMID: 14270105]
  183. Pediatr Rev. 1987 Nov;9(5):147-54 [PMID: 3332370]
  184. Pediatr Cardiol. 2008 Mar;29(2):463-4 [PMID: 17674080]
  185. Am Heart J. 1975 Nov;90(5):627-30 [PMID: 1190040]
  186. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2016 Mar;20(5):906-11 [PMID: 27010149]
  187. Hellenic J Cardiol. 2019 Nov - Dec;60(6):364-365 [PMID: 30980882]
  188. Ann Intern Med. 1959 Jun;50(6):1352-8 [PMID: 13661763]
  189. Am J Cardiol. 1998 Feb 1;81(3):369-70 [PMID: 9468089]
  190. Eur J Prev Cardiol. 2020 Jun;27(9):956-964 [PMID: 31610707]
  191. Circulation. 1974 Mar;49(3):401-6 [PMID: 4591546]
  192. J Cardiovasc Med (Hagerstown). 2016 Apr;17(4):256-62 [PMID: 26090915]
  193. Clin Case Rep. 2017 Apr 18;5(6):855-858 [PMID: 28588825]
  194. Pediatr Cardiol. 1994 Mar-Apr;15(2):62-5 [PMID: 7997415]
  195. Am J Cardiol. 2011 Oct 15;108(8):1183-7 [PMID: 21798503]
  196. JAMA. 2014 Sep 10;312(10):1016-23 [PMID: 25172965]
  197. Drug Intell Clin Pharm. 1986 Jan;20(1):20-3 [PMID: 3510843]
  198. Clin Exp Immunol. 1984 Aug;57(2):423-8 [PMID: 6467676]
  199. Int J Cardiol. 2011 Mar 17;147(3):477-8 [PMID: 21296434]

MeSH Term

Cardiac Surgical Procedures
Diagnosis, Differential
Female
Humans
Incidence
Male
Postpericardiotomy Syndrome
Risk Factors

Word Cloud

Created with Highcharts 10.0.0PPSsyndromecardiacsurgerydiagnosticcriteriastudiesriskfactorsPostpericardiotomyresultsinvasivemortalityinterventionsreportedconcerningincidencerecentclinicallyrequiringpleuralassociatedincreasedclinicalfeaturesprognosis-well-knowncomplicationprolongedhospitalstayreadmissionsPreviousinconsistentduedifferencesappliedstudydesignspatientpopulationsproceduretypesprospectiveincidences2129%adultpatientsHoweverstatedincludeddiagnosesaforementionedirrelevantchallengesspecificityusabilitycurrentlyrecommendedMoreoverevidencesuggestsinterventionevacuationand/orpericardialeffusionpresentreviewsummariseexistingliteraturemanagementalsoproposenovelapproachesregardingdefinitiondiagnosisKeymessages:Currentreconsideredanalysesdividedsubgroupsaccordingseverityachieveapplicablemeaningfulfuturecontrastpreviouspresumptionseveredefinedrecentlyfoundhigherall-causefirsttwoyearsassociationsupportsuserelativelyaggressiveprophylacticmethodspreventclearlyincreasingoccurrenceyoungerageincisionvalveascendingaorticprocedurescomparedCABGadverseeventsepidemiologypericardiumtreatment

Similar Articles

Cited By