Neurological effects of COVID-19 in infants and children.

Carl E Stafstrom
Author Information
  1. Carl E Stafstrom: Division of Pediatric Neurology, Departments of Neurology and Pediatrics, The Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore, MD, USA. ORCID

Abstract

Neurological manifestations of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) in children are becoming increasingly apparent as the coronavirus disease (COVID-19) pandemic continues. While children manifest relatively milder features of the disease, accumulating evidence warrants concern that COVID-19 exacts both acute- and long-term effects on the developing central and peripheral nervous systems. This review focuses on the relatively underinvestigated topic of the effects of SARS-CoV-2 on the brain in infancy and childhood, concluding that clinicians should be attentive to both the acute effects and long-term consequences of COVID-19 from a neurological perspective.

References

  1. Lancet Child Adolesc Health. 2020 Jun;4(6):476-478 [PMID: 32386562]
  2. Arch Med Res. 2022 Jan;53(1):1-8 [PMID: 34311990]
  3. Pediatr Infect Dis J. 2021 Jul 1;40(7):601-605 [PMID: 33872279]
  4. Epilepsy Behav. 2021 Mar;116:107785 [PMID: 33515934]
  5. AJNR Am J Neuroradiol. 2021 May;42(5):951-954 [PMID: 33414225]
  6. Front Neurol. 2020 Dec 04;11:573421 [PMID: 33343486]
  7. Ann Neurol. 2021 Apr 9;: [PMID: 33836104]
  8. Placenta. 2017 Jun;54:111-116 [PMID: 27939102]
  9. Chest. 2021 Aug;160(2):671-677 [PMID: 33811910]
  10. Physiology (Bethesda). 2021 Nov 1;36(6):359-366 [PMID: 34704855]
  11. Pathogens. 2020 Jun 18;9(6): [PMID: 32570959]
  12. Acta Neurol Belg. 2021 Apr;121(2):331-339 [PMID: 33464546]
  13. Epilepsia. 2020 Jun;61(6):e49-e53 [PMID: 32304092]
  14. Brain. 2020 Oct 1;143(10):3104-3120 [PMID: 32637987]
  15. Lancet Neurol. 2021 Sep;20(9):753-761 [PMID: 34339626]
  16. Front Cell Neurosci. 2021 Apr 09;15:662578 [PMID: 33897376]
  17. Dev Med Child Neurol. 2022 Jul;64(7):818-829 [PMID: 35243616]
  18. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2020 Jul;24(14):7804-7815 [PMID: 32744708]
  19. Acta Paediatr. 2021 Mar;110(3):914-921 [PMID: 33205450]
  20. Cell. 2020 Oct 1;183(1):16-27.e1 [PMID: 32882182]
  21. Trends Neurosci. 2020 Jun;43(6):355-357 [PMID: 32359765]
  22. Neural Plast. 2015;2015:138979 [PMID: 26649202]
  23. Viruses. 2021 Sep 18;13(9): [PMID: 34578450]
  24. Elife. 2020 Jul 30;9: [PMID: 32729463]
  25. Int J Mol Sci. 2021 Jul 28;22(15): [PMID: 34360824]
  26. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2020 Dec 11;8(1): [PMID: 33310765]
  27. Mol Neurobiol. 2021 Jul;58(7):3561-3574 [PMID: 33765290]
  28. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2020 Aug;277(8):2251-2261 [PMID: 32253535]
  29. Children (Basel). 2020 Sep 10;7(9): [PMID: 32927628]
  30. Pediatr Clin North Am. 2021 Oct;68(5):1081-1091 [PMID: 34538300]
  31. Trends Mol Med. 2018 Sep;24(9):794-804 [PMID: 30006148]
  32. Epilepsy Behav. 2021 Sep;122:108207 [PMID: 34273743]
  33. Lancet Reg Health Am. 2021 Oct;2:100046 [PMID: 34485969]
  34. J Perinatol. 2020 May;40(5):820-826 [PMID: 32277162]
  35. Rev Neurol (Paris). 2021 Jan-Feb;177(1-2):51-64 [PMID: 33446327]
  36. Ital J Pediatr. 2021 Sep 18;47(1):191 [PMID: 34537061]
  37. Nat Commun. 2020 Oct 15;11(1):5164 [PMID: 33060565]
  38. Nat Rev Neurol. 2020 Nov;16(11):636-644 [PMID: 32839585]
  39. Pediatr Infect Dis J. 2020 Aug;39(8):e199-e200 [PMID: 32516281]
  40. Biochem Res Int. 2021 Jul 15;2021:5596727 [PMID: 34336288]
  41. Epilepsy Curr. 2020 Sep;20(5):312-315 [PMID: 32833573]
  42. Pediatr Infect Dis J. 2020 Aug;39(8):e212 [PMID: 32404789]
  43. J Child Neurol. 2021 Sep;36(10):853-866 [PMID: 33646895]
  44. BMJ. 2020 Aug 27;370:m3249 [PMID: 32960186]
  45. Trends Immunol. 2020 Dec;41(12):1100-1115 [PMID: 33132005]
  46. J Pathol. 2015 Jan;235(2):277-87 [PMID: 25294743]
  47. Int J Gynaecol Obstet. 2020 May;149(2):130-136 [PMID: 32196655]
  48. JAMA Netw Open. 2021 May 3;4(5):e2112131 [PMID: 33974053]
  49. Pediatrics. 2021 Mar;147(3): [PMID: 33277353]
  50. Front Med. 2020 Apr;14(2):193-198 [PMID: 32285380]
  51. Indian Pediatr. 2020 Dec 15;57(12):1185-1186 [PMID: 33318330]
  52. Int J Med Sci. 2021 Jan 1;18(3):763-767 [PMID: 33437211]
  53. Neurosci Lett. 2021 Jan 19;743:135567 [PMID: 33352286]
  54. Mol Med Rep. 2021 May;23(5): [PMID: 33760212]
  55. Rev Neurosci. 2021 Jan 13;32(3):351-361 [PMID: 33618441]
  56. J Trop Pediatr. 2021 Jul 2;67(3): [PMID: 32910826]
  57. JAMA Pediatr. 2022 Jun 1;176(6):e215563 [PMID: 34982107]
  58. Neurol Int. 2021 Aug 17;13(3):410-427 [PMID: 34449704]
  59. Cells. 2020 Jun 30;9(7): [PMID: 32629875]
  60. Sci Rep. 2021 May 13;11(1):10231 [PMID: 33986390]
  61. Nat Commun. 2020 Jul 14;11(1):3572 [PMID: 32665677]
  62. Metabol Open. 2021 Dec;12:100145 [PMID: 34746732]
  63. Ann Neurol. 2021 May;89(5):1041-1045 [PMID: 33547819]
  64. Pediatr Infect Dis J. 2021 Dec 1;40(12):e509-e511 [PMID: 34371507]
  65. Cell. 2018 Aug 23;174(5):1277-1292.e14 [PMID: 30142345]
  66. Neurocrit Care. 2021 Oct;35(2):283-290 [PMID: 34184177]
  67. Front Med. 2020 Oct;14(5):533-541 [PMID: 32367431]
  68. Seizure. 2021 Nov;92:89-93 [PMID: 34481322]
  69. JAMA Neurol. 2020 Nov 1;77(11):1440-1445 [PMID: 32609336]
  70. Arch Dis Child. 2021 Dec;106(12):1147-1148 [PMID: 33402324]
  71. Epilepsy Curr. 2020 Sep;20(5):316-324 [PMID: 32942901]
  72. Lancet Neurol. 2020 Nov;19(11):919-929 [PMID: 33031735]
  73. J Child Neurol. 2020 Oct;35(12):828-834 [PMID: 32576057]
  74. Neuroscientist. 2020 Oct-Dec;26(5-6):402-414 [PMID: 32684080]
  75. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm. 2021 Apr 13;8(4): [PMID: 33850037]
  76. JAMA Pediatr. 2020 Jul 1;174(7):722-725 [PMID: 32215598]
  77. Ann Neurol. 2021 Apr;89(4):657-665 [PMID: 33332607]
  78. Trop Med Infect Dis. 2021 Jan 12;6(1): [PMID: 33445671]
  79. Pediatr Infect Dis J. 2020 Sep;39(9):e265-e267 [PMID: 32658097]
  80. Mol Neurobiol. 2021 Aug;58(8):3787-3791 [PMID: 33829393]
  81. J Neurosci. 2021 Jun 23;41(25):5338-5349 [PMID: 34162747]
  82. Neurology. 2021 Dec 7;97(23):e2269-e2281 [PMID: 34635561]
  83. J Clin Med. 2021 Jul 29;10(15): [PMID: 34362133]
  84. Brain. 2021 Oct 22;144(9):2696-2708 [PMID: 33856027]
  85. CNS Neurosci Ther. 2020 May;26(5):499-501 [PMID: 32266761]
  86. Acta Paediatr. 2021 Jul;110(7):2208-2211 [PMID: 33835507]
  87. Eur J Pediatr. 2021 Sep;180(9):3041-3045 [PMID: 33786658]
  88. Lancet Child Adolesc Health. 2021 Mar;5(3):167-177 [PMID: 33338439]
  89. Pediatr Infect Dis J. 2020 Jun;39(6):469-477 [PMID: 32398569]
  90. J Med Virol. 2022 May;94(5):1787-1788 [PMID: 34964490]
  91. Acta Paediatr. 2020 Sep;109(9):1899-1900 [PMID: 32538518]
  92. Front Pediatr. 2021 Jul 08;9:700656 [PMID: 34307261]
  93. Cytokine Growth Factor Rev. 2021 Apr;58:82-91 [PMID: 33573850]
  94. J Clin Virol. 2021 Jun;139:104819 [PMID: 33862544]
  95. Neuron. 2020 Jul 22;107(2):219-233 [PMID: 32640192]
  96. Lancet Neurol. 2020 Sep;19(9):767-783 [PMID: 32622375]
  97. Nat Med. 2013 Dec;19(12):1584-96 [PMID: 24309662]
  98. Eur J Neurol. 2020 Sep;27(9):1764-1773 [PMID: 32333487]
  99. Child Neuropsychol. 2020 Jul;26(5):577-596 [PMID: 32403983]
  100. JAMA Neurol. 2021 May 1;78(5):536-547 [PMID: 33666649]
  101. Trends Neurosci. 2021 Dec;44(12):933-935 [PMID: 34716032]
  102. J Child Neurol. 2021 Mar;36(4):324-330 [PMID: 33112694]
  103. Matern Child Nutr. 2020 Oct;16(4):e13032 [PMID: 32472745]
  104. Front Neurol. 2021 Feb 18;11:613832 [PMID: 33679571]
  105. Lancet Child Adolesc Health. 2021 Jul;5(7):473-482 [PMID: 34043958]
  106. J Pediatr. 2020 Nov;226:45-54.e1 [PMID: 32768466]
  107. Clin Infect Dis. 2020 Nov 19;71(16):2042-2044 [PMID: 32392330]
  108. Vaccines (Basel). 2021 Apr 15;9(4): [PMID: 33921113]
  109. Front Pediatr. 2021 Dec 02;9:762684 [PMID: 34926345]
  110. Acta Paediatr. 2021 Jun;110(6):1774-1777 [PMID: 33641209]
  111. BMJ. 2021 Aug 20;374:n1996 [PMID: 34417203]
  112. Nat Med. 2021 Apr;27(4):601-615 [PMID: 33753937]
  113. Pediatr Infect Dis J. 2021 May 1;40(5):473-478 [PMID: 33847297]
  114. Neurology. 2020 Jun 16;94(24):1100-1102 [PMID: 32327489]
  115. Arch Dis Child. 2021 Feb 16;: [PMID: 33593743]
  116. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2021 Jan;106(1):112-113 [PMID: 32586828]
  117. Acta Paediatr. 2020 Jun;109(6):1082-1083 [PMID: 32212348]
  118. Cell Rep Med. 2021 May 18;2(5):100288 [PMID: 33969321]
  119. An Pediatr (Engl Ed). 2020 Jun;92(6):373-374 [PMID: 32341945]
  120. Pediatrics. 2021 May;147(5): [PMID: 33850028]
  121. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2020 Sep;252:605-609 [PMID: 32620513]
  122. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2021 Jan;140:110539 [PMID: 33307419]
  123. Lancet Child Adolesc Health. 2021 Sep;5(9):631-641 [PMID: 34273304]
  124. Pediatr Neurol. 2021 Apr;117:47-63 [PMID: 33676141]
  125. JAMA Neurol. 2020 Jun 1;77(6):683-690 [PMID: 32275288]

MeSH Term

Brain
COVID-19
Child
Humans
Nervous System Diseases
Pandemics
SARS-CoV-2

Word Cloud

Created with Highcharts 10.0.0COVID-19effectschildrenNeurologicalacutecoronavirusSARS-CoV-2diseaserelativelylong-termmanifestationssevererespiratorysyndrome2becomingincreasinglyapparentpandemiccontinuesmanifestmilderfeaturesaccumulatingevidencewarrantsconcernexactsacute-developingcentralperipheralnervoussystemsreviewfocusesunderinvestigatedtopicbraininfancychildhoodconcludingcliniciansattentiveconsequencesneurologicalperspectiveinfants

Similar Articles

Cited By